W tekście, który sprawdzam, napotkałem sformułowanie: „Jan biega w kółko starej studni”. Zgodnie ze słownikiem jest różnica między wkoło a w koło i tu należałoby napisać wkoło studni. Ale czy podobna różnica dotyczy formy zdrobniałej? Wkółko studni wygląda dość osobliwie. Czy zatem można zostawić pisownię rozdzielną, czy też lepiej zmienić na wkoło studni, ewentualnie wokół studni, dookoła studni?

Jaka jest prawidłowa pisownia określenia wyraz-cytat: z łącznikiem czy rozdzielna?

Bardzo uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy skrót b.r. (bieżącego roku), gdy kończy zdanie, powinien mieć zapis: b.r. czy b.r..?
Bardzo serdecznie dziekuję za odpowiedź.
Grażyna Pawelec

Czy poprawne jest wyrażenie po czterokroć? Słowniki notują wyłącznie formę czterykroć (choć obocznie wielekroć i wielokroć), jednak w tekstach, zwłaszcza współczesnych, wariant czterokroć występuje wcale nie tak rzadko. Co zaś do wielekroć i wielokroć, czy którejś z tych form należy dawać pierwszeństwo?

Nurtuje mnie problem łączenia z liczebnikami rzeczowników, które w odpowiednim znaczeniu nie mają liczby pojedynczej, jak: zajęcia, życzenia, zawody, ćwiczenia, zakupy, konsultacje itp.
Z porady o tytule zajęcia wynikałoby, że należy unikać łączenia takich rzeczowników z liczebnikami, z Dwoje zwłok zaś, że liczebniki zbiorowe są na miejscu. Jak to w końcu jest?
Dodam, że nie mam pomysłu na opisowe obejście problemu w takich zdaniach jak Mam jutro 3 zajęcia.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:

Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus

Czy druga para (fragmentów) zdań jest równie poprawna co pierwsza?

1a. Człowiek, o którego żonie rozmawialiśmy…
1b. Facet, którego samochód widziałeś…

2a. Człowiek, o żonie którego rozmawialiśmy…
2b. Facet, samochód którego widziałeś…

Innymi słowy: czy jeśli zaimek względny który jest w dopełniaczu dzierżawczym, to można dokonać takiej inwersji?

Chciałbym się dowiedzieć [czegoś] na temat poprawności wskazywania terminu i ram czasowych dotyczących odbywania się danego wydarzenia. Który z zapisów stosowanych np. w zaproszeniu czy ogłoszeniu jest prawidłowy: „Spotkanie odbędzie się w dniu 3 września 2012 r. o godz. 17.00”, „Spotkanie odbędzie się w dniu 3 września 2012 r. od godz. 17.00”? Proszę, żeby Państwo odnieśli się do fraz o godz. (akcentowanie punktu czasowego) i od godz. (akcentowanie ram czasowych bez określenia chwili zakończenia).

Szanowna Poradnio!
Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
Łukasz Pawlikowski

Dzień dobry, chciałam zapytać, czy wyrażenie: „ku mojemu zaskoczeniu” powinno się oddzielać przecinkiem od reszty zdania i czy ma na to wpływ jego położenie w zdaniu: w środku albo na początku. A może poprawne będą oba zapisy: i z przecinkiem, i bez przecinka? Jeśli tak, to dlaczego? Czy to zależy po prostu od preferencji piszącego?

Bardzo dziękuję!